W chwili zawarcia ubezpieczenia przedmiotów gospodarstwa domowego zostaje oszacowana określona wartość ubezpieczenia pokrywana i rekompensowana przez towarzystwo ubezpieczeniowe w przypadku szkody. Kwotę tę nazywa się sumą ubezpieczenia. Istotna dla ubezpieczonego jest jednak wartość ubezpieczenia odpowiadająca rzeczywistej, aktualnej wartości ubezpieczonych przedmiotów. O zaniżonym ubezpieczeniu mówi się wtedy, gdy suma ubezpieczenia jest niższa od rzeczywistej wartości ubezpieczonej.
Ma to przeważnie miejsce przy trwaniu umowy, np. jeśli w czasie jej obowiązywania rośnie wartość ubezpieczona (np. w związku z zakupem nowych mebli). Należy o tym poinformować ubezpieczyciela, ponieważ w przeciwnym razie będzie mieć miejsce zaniżenie ubezpieczenia. Przyczyna: rzeczywista wartość ubezpieczona jest wyższa od sumy ubezpieczenia.
W przypadku szkody oznacza to, że ubezpieczony musi liczyć się z mniejszymi świadczeniami, ponieważ za podstawę obliczeń uznaje się sumę ubezpieczenia z zawartej umowy a nie aktualną wartość ubezpieczoną.
Rzeczywistą kwotę odszkodowania (co otrzymam od ubezpieczyciela) oblicza się przez pomnożenie kwoty szkody (wysokość rzeczywistej szkody) przez sumę ubezpieczenia (wartość podana w umowie) podzieloną przez wartość ubezpieczoną (rzeczywista wartość wszystkich ubezpieczonych dóbr).
kwota szkody x suma ubezpieczenia | |
kwota odszkodowania = | _______________________________________ |
wartość ubezpieczona |
Przykład: Ubezpieczony zawarł ubezpieczenie przedmiotów gospodarstwa domowego z sumą ubezpieczenia wysokości 100 000 euro. W związku z nowymi zakupami rzeczywista wartość ubezpieczona wynosi jednak w międzyczasie 200 000 euro. Miała miejsce szkoda wysokości 50 000 euro. Jeśli suma odszkodowania (i w związku z tym opłacana składka) została dostosowana do wysokości 200 000 euro, ma się prawo do pełnego odszkodowania. Jeśli nie zostało zgłoszone zwiększenie wartości ubezpieczonej, towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaci maksymalnie jedynie 25 000 euro.
W niektórych towarzystwach ubezpieczeniowych jest możliwe, włączenie do umowy klauzuli rezygnacji z zaniżenia ubezpieczenia. W takim przypadku ubezpieczyciel rezygnuje ze sprawdzania w przypadku szkody wartości ubezpieczonej.